Wijksturing

Martijn Leisink

Wijksturing

  • frontlijnsturing op wijkgerelateerde budgetten maakt een betere en efficiëntere besteding van middelen mogelijk. In het kader van de bezuinigingsopgave wordt aangenomen dat dit een besparing van 10% oplevert;
  • in de Arnhemse wijken (georganiseerd naar 8 gebieden) worden medewerkers van de gemeente verbonden aan de gebieden om samen met burgers en bedrijven vorm te geven aan de uitvoering van het beleid in de betreffende wijken. De wijkteams zijn bevoegd tot het fiatteren van uitgaven op hun domein. Hiermee geven zij richting aan grote delen van de gemeentelijke begroting.

In 2016 is het uitvoeringsprogramma vastgesteld waarin de samenhang wordt gelegd tussen wijksturing en de reguliere programma's in de vorm van een herschikking van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden ten aanzien van budgetten die onder de wijksturing komen te vallen.

Koersnota 'Van Wijken Weten'

  • in de koersnota 'Van Wijken Weten' van februari 2016 zijn voor Wijksturing de kernpunten beschreven die in de Perspectiefnota 2017-2020 en de MJPB 2017-2020 nader zijn uitgewerkt. Vanaf 1 januari 2017 zijn in de MJPB acht wijkprogramma's opgenomen, waarin de Arnhemse 24 wijken worden geclusterd in acht gebieden;
  • met ingang van 1 januari 2017 zijn verschillende gemeentelijke producten en diensten met de bijbehorende budgetten - in totaal circa € 101 miljoen - overgeheveld naar de acht wijkprogramma's. De teams Leefomgeving hebben zeggenschap over deze budgetten. Zij beslissen hierover, in samenspraak met inwoners en andere betrokkenen. Hierdoor kan met een ontschot wijkprogrammabudget gewerkt worden. Alle aan de wijkprogramma's gerelateerde budgetten vallen onder het mandaat van de teams Leefomgeving. Ook niet-financiële mandaten zijn overgegaan naar de teams Leefomgeving;
  • in de MJPB 2017-2020 is de beoogde taakstelling vanaf 2017 (€ 10 miljoen) geschrapt, die in de MJPB 2016-2019 nog op de veranderopgave Wijksturing van toepassing was.

Pilots Wijksturing

  • voor de invoering van Wijksturing is in de MJPB 2016-2019  ten laste van de algemene middelen een incidenteel invoeringsbudget van € 1,5 miljoen opgenomen. De verantwoording van dit  invoeringsbudget is terug te vinden in het onderdeel Financiën bij deze veranderopgave;
  • in de Zomernota 2016-2019 is besloten twee pilotgebieden aan te merken voor de veranderopgave Wijksturing. De pilots zijn beperkt tot twee gebieden die van elkaar verschillen om zoveel mogelijk te leren van de verschillen voor de implementatie stadsbreed. De pilotgebieden zijn geselecteerd uit Arnhem Noord en Arnhem Zuid. Daarnaast is gekozen voor een wijk die ook een heel gebied is, maar ook een wijk die een deel is van een gebied. De keuze voor de pilotgebieden heeft zich gericht op het onderscheid tussen veel traditie en actuele opgaven enerzijds en minder urgente opgaven anderzijds in wijken, die - qua bewonersinitiatief en burgerparticipatie - wat meer naar binnen zijn gericht;
  • in september 2015 gingen de eerste teams Leefomgeving van start in de wijken Presikhaaf en Elden / De Laar. Later volgden Malburgen en Rijkerswoerd / Vredenburg / Kronenburg. Vanaf oktober 2016 zijn in alle Arnhemse wijken (acht gebieden) teams Leefomgeving actief;
  • om in de pilotgebieden ervaring op te doen met wijksturing is in de MJPB 2016-2019 onder de veranderopgave Wijksturing, voor de pilotgebieden Presikhaaf en De Laar/Elden een aantal budgetten aangewezen die onder de wijksturing komen te vallen. De geselecteerde budgetten geven de wijkteams Leefomgeving in 2016 mogelijkheden om op een breed terrein ervaring op te doen met de afwegingen en prioritering in de uitvoering op basis van deze budgetten. De budgetten hebben betrekking op zowel het welzijnsbeleid als op het gebied van onderwijs, cultuur, sport, openbare ruimte, groen, spelen en afval. Alle budgetten met betrekking tot het vastgoed in de wijken zijn hier niet in betrokken; evenals de budgetten met betrekking tot GREX, GRP en BGB. De sturing op de budgetten in het kader van de Wmo en de Jeugdwet zijn al belegd bij de Sociale wijkteams voor jeugd en volwassenen;
  • Amendement ChristenUnie/15A43 'De winst van de pilots inzichtelijk': in het aangenomen amendement bij de vaststelling van de MJPB 2016-2019 is opgenomen dat  "per pilotwijk de niet-uitgenutte budgetten ten goede zouden komen aan een te creëren aparte post, waarmee de pilotwijk een doel kan financieren ten voordele van het algemeen belang in die wijk."

Door het onderbrengen van budgetten in de pilots is onderzocht op welke wijze meer samenhang en synergie aangebracht kon worden in de uitvoering passend bij het profiel van de betreffende wijken en om te ontdekken in welke mate en op welke manier wijksturing toegevoegde waarde heeft voor de sturing op de gekozen budgetten. Dit heeft ertoe geleid dat in 2016 een betere verdeling van de gemeentelijke budgetten voor de 8 wijkprogramma's is gerealiseerd die de basis is geweest voor de budgetten van de 8 wijkprogramma's  in de MJPB 2017-2020. Het uitgangspunt van het amendement dat 'niet uitgenutte budgetten ten goede komen aan de wijk' is weliswaar niet in het pilotjaar 2016 bij de pilotgebieden meegenomen, maar in de uitwerking van Wijksturing in acht wijkprogramma's vanaf 2017.

Teams Leefomgeving

  • op basis van de opgedane ervaringen is stadsbreed gestart met teams Leefomgeving van 4-6 personen. De werving & selectie hiervoor is in 2016 doorgezet en afgerond. Sinds oktober 2016 zijn zeven teams Leefomgeving van 4-6 personen gestart en gepositioneerd in de gebieden. De stad is verdeeld in acht gebieden, maar één van deze teams neemt twee gebieden voor haar rekening;
  • de teams Leefomgeving worden samen met de huidige afdelingen Klantenservice & Internet (KS&I) en Klant Contact Centrum (KCC) van het cluster Publieke Dienstverlening in één eenheid gepositioneerd: het cluster Wijken en Dienstverlening;
  • ten behoeve van de personele aansturing van de leden van de teams Leefomgeving is een clustermanager Wijken & Dienstverlening aangesteld. Hij/zij stuurt verder op de doorontwikkeling van de visie op Wijksturing;
  • op strategisch niveau is een stedelijk manager Wijken aangesteld die de Teams Leefomgeving; vertegenwoordigt op dat niveau en die gepositioneerd wordt bij het cluster Strategie en Beleid. Daarmee wordt de inhoudelijke aansluiting tussen de wijkprogramma's enerzijds en stedelijke programma's en regulier beleid anderzijds, op inhoud en capaciteit geborgd;
  • in het bedrijfsplan Wijken is de positionering van de teams Leefomgeving binnen de gemeente, c.q. ten opzichte van de Kernorganisatie, beschreven;
  • in de 'opdracht Teams Leefomgeving 2017' is het kader geschetst waarbinnen de teams hun werkzaamheden uitvoeren, om zodoende helder te maken wat er - op dit moment - van hen wordt verwacht. Voor de invoering van Wijksturing is de samenwerking met de sociale wijkteams - deze bestaan sinds 1 januari 2015 - cruciaal. De opdracht Teams Leefomgeving is daarom afgestemd met de opdracht voor de Sociale wijkteams. Aansluiting tussen de teams Leefomgeving en de Sociale wijkteams heeft als doel effectiviteit en efficiency te realiseren en om de algemene voorzieningen in de wijk te versterken ten opzichte van de specialistische zorg;
  • de teams Leefomgeving en de Kernorganisatie werken aan de onderlinge verbinding en afstemming met als instrument een Schakelteam. Het Schakelteam heeft als opdracht om de samenwerking tussen de teams Leefomgeving en de Kernorganisatie te ontwikkelen en te versterken.
  • effectiever en efficiënter uitvoeren van gemeentelijk beleid door meer ruimte te bieden voor keuzes en prioriteiten die bij de wijk passen;
  • inwoners hebben indirect meer invloed op de keuzes bij de besteding van gemeentelijke middelen;
  • beter inzicht in de besteding van middelen op wijkniveau.

De doelen voor de programma's met veranderopgaven zijn over het algemeen geen harde, meetbare doelen. De resultaten die in 2016 zijn bereikt dragen allemaal bij aan de doelen zoals die hier zijn geformuleerd.
Het jaar 2016 is ook het jaar geweest waarin de Wijksturing vanaf 2017 is voorbereid.

Financiën

Veranderopgave 1. Van Wijken weten

Rekening

Begroot 2016

Rekening

Afwijking

V / N

2015

Geamendeerd

Definitief

2016

Bedragen x € 1.000

Middelen

Lasten totaal

0

0

903

679

224

V

Baten totaal

0

0

0

11

11

V

Totaal saldo van baten en lasten

0

0

-903

-668

235

V

Mutaties reserves:

Toevoegingen aan reserves

0

0

560

797

-237

N

Onttrekkingen aan reserves

0

0

0

0

0

Mutaties reserves

0

0

-560

-797

-237

N

Resultaat

0

0

-1.463

-1.465

-2

N

Afwijking totaal saldo van baten en lasten

Afwijking

V / N

Bedragen x € 1.000

Lasten

- Onderbesteding extra mee te nemen als niet-bestede middelen

237

V

- Diversen

-13

N

Totaal afwijking lasten

224

V

Baten

- Diversen

11

V

Totaal afwijking baten

11

V

Afwijking totaal saldo van baten en lasten

235

V

Mutaties reserves

Rekening
2016

Afwijking

V / N

Toevoegingen

BR Taakmut. gem.fonds - overl: wijksturing (Rb 19-12-2016)

647

-237

BR Taakmut.gem.fonds - overl.: innovatiefonds (Rb 14-12-2015)

150

0

Totaal mutaties toevoegingen

797

-237

N

Onttrekkingen

Totaal mutaties onttrekkingen

0

0

Totaal mutaties reserves

-797

-237

N

Majeure begrotingsafwijkingen zowel in positieve als in negatieve zin worden nader toegelicht in de jaarrekening, onderdeel Toelichting overzicht van saldo van baten en lasten in de jaarrekening.