Gemeentefonds

• volgen van de ontwikkelingen van het Gemeentefonds en de impact op de gemeentelijke bedrijfsvoering.  

Belastingen en heffingen

• evenwichtige lastenverdeling tussen burgers en ondernemers;
• evenwichtige lastenverdeling tussen burgers onderling, waaronder mogelijkheden voor kwijtschelding;
• indexering belastingen: belastingen worden vanaf 2016 ingevolge de verwachte consumentenprijsindex (CPI) van het Centraal Plan Bureau (CPB), met 0,4% geïndexeerd.

Vennootschapsbelasting (Vpb)

• onderzoek naar omvang te verwachten Vpb over ondernemingsactiviteiten van Arnhem;
• in de begroting is voorlopig rekening gehouden met een bedrag van € 600.000 per jaar.

Verlaging omslagrente

• de omslagrente van 5,25% wordt verlaagd naar een meer marktconform tarief (4%).

Indirecte personeelskosten

• reductie loonkosten mobiliteitskandidaten: per 2017 zullen de resterende mobiliteitskandidaten als gevolg van de reorganisatie in 2012 overgaan op wachtgeld. De doelstelling is om de wachtgeldverplichting te laten reduceren tot nihil.

Huisvesting

• onderzoeksresultaat toekomstige huisvesting van ambtenaren die nu in het Stadskantoor gehuisvest zijn. Hierbij worden de ontwikkelingen ten aanzien van wijksturing vanuit het programma Van Wijken weten betrokken.

ICT
De focus op ICT-gebied vanuit de veranderopgaven is gericht op:

• flexibilisering in investeringen (van aanschaf naar huur, ofwel van investeren naar exploitatie);
• regionalisering en samenwerking;
• verlies van banen door krimpen van de organisatie in samenhang met het uitbesteden van onderdelen van de ICT- infrastructuur.

Stelposten

• voor de jaren 2016 tot en met 2019 is een stelpost opgenomen voor de verkoop van bezit (vastgoed) van
  € 1 miljoen per jaar.

• Programma Van Wijken Weten: veranderopgave Wijksturing.

Gemeentefonds

• in het gemeentefonds hebben naast de positieve ontwikkeling van het accres, de ontwikkelingen op de diverse maatstaven van de algemene uitkering in 2016, de verrekeningen over oudere jaren en de forse bijstelling van de IU Sociaal Domein voor positieve resultaten gezorgd. De bijstelling van de IU Sociaal Domein levert ditmaal voor Arnhem positieve herverdeeleffecten op;
• de in 2016 ontvangen decentralisatie- en integratie-uitkeringen zijn of worden veelal verrekend met de reguliere programma's waarop de intensiveringen of extra lasten zich hebben voorgedaan of in het komende jaar gaan voordoen.

Belastingen en heffingen

• een evenwichtige belastingverdeling tussen burgers en ondernemers, burgers onderling met de mogelijkheid van kwijtschelding heeft plaatsgevonden;
• de indexering belastingen was in 2016 0,4% gebaseerd op consumentenprijsindex (CPI) van het Centraal Plan Bureau (CPB);

• er is een nadelig resultaat op de belastinginkomsten (zie Ontwikkelingen op het resultaat 2016);
• meer informatie is over belastingen en heffingen is te vinden in de paragraaf Lokale heffingen.

Vennootschapsbelasting (Vpb)
Het onderzoek naar omvang te verwachten Vpb over ondernemingsactiviteiten van Arnhem loopt nog. Vooralsnog is een bedrag van € 128.000 opgenomen.

Verlaging omslagrente

• het resultaat van de geldleningen is zowel op begrotingsbasis als in de realisatie fors gedaald ten opzichte van 2015. Dit is het gevolg van de verlaging van de omslagrente van 5,25% naar 4%;
• er zijn ruim 20% minder rentekosten doorberekend aan de programma's. Dit nadeel voor de financieringsfunctie heeft als tegenhanger een even groot voordeel in de gezamenlijke programma's. Voor de begroting van de gemeente als geheel is de verlaging van de omslagrente een budgettair neutrale operatie geweest;
• het resultaat op het product Geldleningen wordt nader toegelicht in de paragraaf Financiering.

ICT

• het project zaakgericht werken (EDDIE) wordt in 2018 afgerond. Zakelijke rechtvaardiging is een vanzelfsprekendheid geworden in projecten;
• de mogelijkheden worden onderzocht om het samenwerken digitaal verder te ondersteunen (s@men);
• om beleid te ondersteunen is nieuwe managementinformatie gerealiseerd;
• veel capaciteit is aangewend om te werken aan een goede start van het onderdeel ICT van de Connectie. Hierdoor ontstond druk op de beheercapaciteit wegens de veroudering van apparatuur en toenemende vraag naar vernieuwing in de organisatie. De bedrijfsvoering is hierdoor niet in gevaar geweest. Er zijn investeringen uitgesteld om in 2017 geharmoniseerd in de regio te investeren.

Indirecte personeelskosten

• ultimo 2016 is het Sociaal Plan Gemeente Arnhem afgelopen. Nog niet alle medewerkers die onder dit plan vielen zijn geplaatst;
• voor de overige medewerkers, die ontslagen worden of waarvoor verlenging geldt, is een voorziening gevormd ter grootte van de verwachte toekomstige vergoeding. De dotatie aan deze voorziening is de voornaamste reden van de overschrijding van ruim € 2 miljoen;
• meer informatie is te vinden in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Kapitaallasten indirect

• als gevolg van de onderuitputting van investeringen in 2015, blijven de daaruit voortvloeiende kapitaallasten in 2016 fors achter op de begroting. Hierdoor is een voordeel gerealiseerd van € 2,4 miljoen;
• in de paragraaf Investeringen worden dit nader toegelicht.

Huisvesting en facilitaire zaken

• in 2016 is een onderzoek gestart naar de gewenste toekomstige huisvesting van de gemeentelijke organisatie. Dit onderzoek is nog niet afgerond en zal in de komende jaren een vervolg krijgen;
• huisvesting laat over 2016 een voordelig resultaat zien van € 1,2 miljoen. Dit voordeel is grotendeels toe te schrijven aan de verkoop van gemeentelijke panden (per saldo € 789.000).

Stelposten

• verkoop van bezit (vastgoed): zie ook onder Huisvesting en facilitaire zaken; de verkooptaakstelling vastgoed is in 2016 bereikt. Het meerdere is via de niet-bestede middelen doorgeschoven naar volgende jaren.

Belastingen en heffingen
Het nadeel van € 1,4 miljoen op de gemeentelijke belastingen wordt veroorzaakt door het volgende:

• de waarde voor niet-woningen is te hoog ingeschat. De werkelijke waarde ligt op een lager niveau en betekent voor 2016 een lagere opbrengst dan begroot. Daarnaast liggen de kosten van de financiële afwikkeling van bezwaren hoger dan begroot. Per saldo leidt dit tot een nadelig resultaat van € 0,8 miljoen;
• als gevolg van de toegenomen leegstand van niet-woningen zijn er minder opbrengsten OZB en rioolheffing gerealiseerd dan begroot. Dit heeft tot een nadelig resultaat geleid van € 350.000;
• de regie op de openstaande vorderingen is strakker georganiseerd. Oude en opmerkelijke posten zijn met voorrang afgewikkeld, waarbij ook de inzet van de deurwaarder nadrukkelijker is bewaakt. Het effect is een afname van oude vorderingen, maar ook meer afboekingen/oninbaarheid van vorderingen. Dit veroorzaakt een nadelig resultaat van € 245.000.

Doorbelasting uren

• het nadelig resultaat op de doorbelaste uren ontstaat vanuit meerdere kleinere afwijkingen. De grootste afwijking heeft betrekking op het reguliere programma R3 Economie, waar de afwijking nader wordt toegelicht;
• er is een voordelig resultaat op onvoorzien/ strikt onvermijdbaar van € 1 miljoen, doordat er geen gebruik is gemaakt van deze middelen;
• de indexatie van de salariskosten over 2016 heeft pas in 2016 plaatsgevonden (na definitieve vaststelling van de nieuwe CAO). Dit leidt tot een negatieve afwijking tussen de begroting en de realisatie van
  € 2,6 miljoen;

• meer informatie is te vinden in de paragraaf Bedrijfsvoering.

Verzekeringen en beleggingen

• het kleine voordeel op verzekeringen en beleggingen wordt verklaard door enerzijds een nadeel als gevolg van schadevergoedingen en schadeherstel aan rijdend materieel, die niet worden begroot maar ten laste van de algemene middelen worden gebracht, en anderzijds een voordeel van € 106.000 wegens een hogere uitkering van dividend van de BNG.

Bezuinigingstaakstelling 2016-2019

• taakstelling ten behoeve van dekking frictiekosten verzelfstandiging MSSA ad € 330.000: voor het jaar 2016 is deze taakstelling opgevangen binnen de exploitatie;
• verkoop bezit (vastgoed): in de begroting is hiervoor € 1 miljoen over 2016 opgenomen. Deze taakstelling is behaald.

De overige bezuinigingstaakstellingen die op dit programma van toepassing zijn, zijn gerealiseerd.

Majeure begrotingsafwijkingen zowel in positieve als in negatieve zin worden nader toegelicht in de jaarrekening, onderdeel Toelichting overzicht van saldo van baten en lasten in de jaarrekening.