• ruimtelijke projecten zoals grondexploitaties, grote infrastructurele werken en herontwikkeling van stadsdelen zijn altijd omgeven met risico’s. Risico’s van operationele aard, strategische risico’s maar zeker ook exogene risico’s, zoals grote schommelingen in de (economische) markt. Op deze laatste risico's kan de gemeente niet of nauwelijks sturen;
• jaarlijks worden de ramingen van de nog te realiseren inkomsten en uitgaven van deze projecten geactualiseerd om een solide basis voor de projectbegrotingen te verkrijgen. Maar projecten verlopen soms anders dan op voorhand wordt verondersteld;
• risico’s die optreden kunnen het financiële beeld ten opzichte van die basis aanmerkelijk wijzigen. Daarom heeft de gemeente een weerstandsvermogen nodig om die onzekerheden in financieel opzicht het hoofd te bieden;
• op de lopende projecten worden regelmatig analyses uitgevoerd om risico’s te identificeren die het bereiken van de projectdoelen in de weg kunnen staan. Daar hoort ook bij het formuleren en doorvoeren van maatregelen om de effecten van die risico’s voor het project te verkleinen;
• daarnaast worden risico’s en onzekerheden rond de begrote inkomsten en uitgaven, maar ook rond de projectplanningen binnen bandbreedtes op basis van simulatie gekwantificeerd in het benodigde weerstandsvermogen. Het resultaat hiervan wordt in onderstaande tabel weergegeven.

• het gewenste weerstandsvermogen ultimo 2016 komt uit op € 9,9 miljoen bij een zekerheidspercentage van 90%. Hieraan ligt een simulatie van de grondexploitaties op onzekerheden rond kosten, opbrengsten en planning ten grondslag;
• ten opzichte van het jaarverslag 2015 daalt het benodigde weerstandsvermogen (bij 90%) fors met ruim € 9 miljoen. Voor het grootste deel komt dit doordat de totale volumes aan investeringen en nog te realiseren opbrengsten hard zijn gedaald. Deze zijn respectievelijk met ca. € 26 miljoen en ca. € 39 miljoen gedaald. De dalingen worden voor een groot deel verklaard doordat Kleefse Waard is verkocht in huidige staat. Daarnaast zijn er dit jaar de nodige inkomsten geweest uit andere projecten (o.a. Schuytgraaf en Saksen Weimar) die ervoor zorgen dat de totale inkomsten die nog uit grondexploitaties binnengehaald moet worden sowieso autonoom al zou verlagen. Daarnaast zijn de parameters ter bepaling van het weerstandsvermogen ook aangepast naar de huidige risico inschattingen van de projecten. Dit zorgt ook nog voor een positief effect op het benodigde weerstandsvermogen;
• al deze ontwikkelingen zorgen dus tezamen voor de afname van ruim € 9 miljoen;
• ook al is in 2016 winst gemaakt, de Bestemmingsreserve Grondexploitatie is nog niet aangevuld. Daarmee wordt voor het volledige bedrag van € 9,9 miljoen beslag gelegd op de weerstandscapaciteit van de gemeente.

Om de uitkomsten van de simulatie, het gewenste weerstandsvermogen van € 9,9 miljoen (90% zekerheid), betekenis te geven en de noodzaak te onderstrepen van een weerstandsvermogen dat aansluit op het risicoprofiel van de gehele portefeuille schetsen we hieronder enkele extreme scenario’s, in overeenstemming met de aanbevelingen uit de audit op de grondexploitatie.

In onderstaande tabel zijn de scenario's weergegeven en afgezet tegen het resultaat op netto contante waarde van de vastgestelde grondexploitaties per 1 januari 2017 (ca. € 26 miljoen).

• Scenario 1 geeft het effect weer als de geraamde opbrengsten met een vertraging van drie jaar gerealiseerd worden en de rest blijft gelijk. Dit houdt in dat er drie jaar extra rentekosten (2% p/j) worden berekend over de huidige boekwaarde;
• Scenario 2 geeft weer wat het effect op het basisresultaat grondexploitatie is van toekomstige grondopbrengsten als die 10% lager liggen dan nu aangenomen;
• Scenario 3 geeft weer welk financieel resultaat er volgt uit het staken van alle ontwikkelingen. Om dit scenario inzichtelijk te maken wordt de huidige boekwaarde van de grondexploitaties en het strategisch bezit weergegeven en gepresenteerd als resultaat.